کولر گازی یا کولر آبی
با فرا رسیدن فصل گرما و گرمتر شدن هوا ، مردم به ویژه در مناطق گرمسیر به فکر خرید سیستم خنک کننده مناسب هستند تا به کمک آن هوا را خنک و سبک کرده و به داخل خانه هدایت کنند.
بیشترین وسیله‌ای که در سراسر ایران مورد استفاده قرار می گیرد دو نوع از کولر است که به کولرگازی و کولرآبی معروف است.
کولرآبی با تبخیر آب، هوا را خنک می‌کند. کولرهای آبی با فرایند سرمایش تبخیری کار می‌کنند.
کولرگازی به‌وسیله نوعی از گاز بسیار سرد عمل خنک‌کنندگی را انجام می‌دهد، به این صورت که با تبدیل گاز به مایع و سپس مایع به گاز تولید سرما می‌کند (گرما را می‌گیرد).کولر گازی از یک بخارکننده جهت جذب گرمای هوا (اواپراتور)، یک کمپرسور جهت متراکم کردن گاز مبرّد، یک کندانسور بیرونی جهت خنک کردن مبرد ، شیر انبساط تشکیل گردیده است .
کولر های گازی را می توان به دو دسته کولر های دو تکه یا همان اسپلیت ها و کولر گازی یک تکه (پنجره ای یا پرتابل) تقسیم بندی نمود .
شاید بتوان اولین فاکتور در انتخاب سیستم های سرمایشی و گرمایشی را هزینه آن دانست.
قیمت یک کولر می تواند اولین چیزی باشد که فکر خریداران را به خود مشغول می کند.
پس از قیمت، فاکتور نحوه عملکرد و کارایی سیستم مهم و مورد توجه می باشد.
در حال حاضر در کشور ما بخش عظیمی از مردم از کولرهای آبی ساده استفاده می نمایند.
البته در سال های اخیر استفاده از کولرهای گازی نیز با شیب تندی افزایش یافته است.
اینک این سوال مطرح می شود که کولر آبی مناسب تر است یا کولر گازی؟
هر یک از این دو محصول دارای ویژگی‌های خاصی هستند که با توجه به نیاز و محیطی که قرار است در آن نصب شوند، از یکدیگر تفکیک می‌شوند.
در واقع باید ابتدا انتظارات خود را از یک کولر مشخص کنیم و سپس نزدیک‌ترین گزینه را در جهت رفع نیازهایمان انتخاب کنیم.
این نسل از خنک کننده ها دارای مزایا و جنبه های مثبت بسیاری هستند که عبارتند از:
• عدم تولید آلودگی و گازهای سمی و اصطلاحا رفتار دوستانه با محیط زیست (Eco Friendly).
• قیمت بسیار ارزان و نصب و نگهداری ارزان، آسان و شدیدا مقرون به صرفه.
• بهترین گزینه برای اقلیم های جغرافیایی با شرایط آب و هوایی گرم و خشک.
• مصرف انرژی برق بصورت بسیار پایین که در برخی از مراجع حدود یک سوم کولرهای گازی گزارش شده است.
• مکانیسم خنک کنندگی و سیستم مکانیکی بسیار ساده و در عین حال کارآمد و لذا تعمیر و نگهداری آسان و کم هزینه.
• راندمان خنک کنندگی و بازده سرمایشی فوق العاده بالا در عین مصرف پایین انرژی، به طوری که اغلب کولرهای آبی استاندارد دارای راندمان عملکرد بالای ۸۰-۷۵ درصد می باشند و در ۹۹ درصد موارد قادرند دمای آسایش را برای کاربران تأمین نمایند.
• استفاده از آب به عنوان سیال خنک کننده که مایعی مقرون به صرفه و در دسترس است و هیچ گونه آلایندگی، خاصیت خورندگی و … در پی ندارد.
• قابلیت نصب سیستم های هوشمند کنترل دما جهت افزایش بهره وری سیستم و کاهش مصرف انرژی آن.
• قابلیت استفاده از پدهای سلولزی جدید به عنوان واسط تبخیری به جای پوشال های سابق و افزایش راندمان خنک سازی سیستم بدین وسیله.
• تجهیز سیستم های جدید تبخیری به کلیدهای هوشمند کولر آبی و ارتقای سرعت، دقت و سطح عملکرد این سیستم ها از این طریق.
• لوازم یدکی کولرهای آبی بسیار ارزان و در دسترس می باشند و اغلب نیازی به تهیه لوازم از نمایندگی و یا بصورت سفارشی نیست و همه جا می توان به قیمت مناسب پیدا کرد.
• ارائه کولرهای آبی در ظرفیت ها و ابعاد مختلف نیز می تواند یکی دیگر از دلایل استقبال و استفاده گسترده مردم در سراسر جهان از این کولرها باشد. کولرهای آبی هم در مصارف خانگی و هم در مصارف صنعتی می توانند پاسخگوی نیازهای کاربران باشند.
• قابلیت اتصال به سیستم اینورتر و کاهش مصرف انرژی از این طریق نیز می تواند مفید باشد.
معایب کولرهای آبی
• با توجه به مسأله بحران آب در سال های اخیر میزان آب مصرفی کولرهای آبی می تواند بحث برانگیز باشد.
• سیستم کولرهای آبی علیرغم پیشرفت ها و استفاده از پدهای سلولزی فیلتر مانند هنوز هم نمی توانند بصورت کامل آلاینده های هوا و گرد و غبار را جذب و حذف نمایند.
• سیستم کولرهای آبی دارای محدودیت استفاده برای شهرها و مناطق مرطوب شرجی می باشند، عملکرد این سیستم ها تحت رطوبت نسبی بالا بسیار افت می کند.
• پوشال های کولرهای آبی بصورت مداوم و دوره ای نیاز به تمیزکاری، سرویس و تعویض دارند. هرچند که پدهای سلولزی دارای عمر مفید بالاتری (۳ الی ۵ سال) هستند، لکن این پدها نیز بصورت دوره ای بعد از چند سال باید تعویض شوند. در غیر اینصورت راندمان کاهش یافته و بوی نامطبوعی از سیستم استشمام می گردد.
• امکان بروز زنگ زدگی به دلیل استفاده از سیال خنک کننده آب در کولرهای آبی بالاست.
• همچنین خطر برق گرفتگی در این سیستم های سرمایشی غیرقابل اغماض است.
کولرهای گازی ومزایای آن کولرهای گازی برخلاف کولرهای آبی رطوبت محیط را افزایش نمی‌دهند و در مناطق مرطوب کارایی زیادی دارند.
تا ۱۰ سال پیش کولرهای گازی تنها در شهرهای جنوبی کشور استفاده می‌شد اما چند سالی است که استفاده از آنها تقریبا در همه جا رایج شده است. کولرهای گازی هوای درون خانه را به درون می‌کشند و خنک می‌کنند. بنابراین احتمال ورود آلودگی از بیرون خانه به درون خانه بسیار کمتر است اما مشکل اصلی این کولرها، مصرف بالای انرژی است که البته با نصب و نگهداری مناسب و با رعایت تناسب ظرفیت برودتی کولر با فضای موردنظر می‌توان این مشکل را نیز به حداقل رساند.
کولرهای گازی به لحاظ شکل ظاهری و نوع کاربردشان به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند:
پنجره‌ای و اسپلیت. برق مصرفی کولرهای پنجره‌ای ۵/۲ برابر اسپلیت است و اگرچه انواع اسپلیت از انواع پنجره‌ای گران‌ترند ولی این گرانی در طول چند سال و با توجه به قبض برقی که پرداخت می‌کنید، جبران خواهد شد.
مزایای کولرهای گازی
• عدم مصرف آب به عنوان سیال خنک کننده
• توان سرمایشی مناسب و ایده آل
• توانایی استفاده به عنوان سیستم گرمایشی موازی با قابلیت خنک سازی
• خنک سازی محیط در مدت زمان کمتر
• حذف لوله کشی و عدم نیاز به کانال کشی
• امکان تنظیم درجه حرارت و سیستم هوشمند و دیجیتال
• بدون لرزش و تولید سروصدا و نویز (Noise)
• قابلیت تهویه مطبوع هوای محیط
• قابلیت تصفیه کامل هوا از بو، گردوغبار، آلاینده ها و باکتری ها معایب کولرهای گازی
• قیمت بسیار بالاتر نسبت به کولرهای آبی
• مصرف انرژی برق بالا در شرایطی که بهای سرانه انرژی هر روز در حال افزایش است
• استفاده مکرر از سیستم کولرهای گازی می تواند سبب بروز مشکلات تنفسی برای کاربران شود.
– اگر از کولرهای آبی به طور متوسط در شبانه روز ۱۰ ساعت استفاده کنید میزان مصرف برق کولردر طول یک ماه ۱۲۰ کیلووات ساعت و تنها با استفاده از یک کولر گازی میزان مصرف برق کولر به ۷۵۰ کیلو وات ساعت خواهد رسید .
– اگر از کولرهای آبی به جای کولرهای گازی استفاده کنید و میزان مصرف برق کولر شما ( با کارکرد ۱۰ ساعت در شبانه روز ) در طول یک ماه به یک ششم کاهش خواهد یافت .
-اگر میزان مصرف برق شما با رعایت الگوی مصرف ۲۰۰کیلووات ساعت در طی ماه میباشد تنها با جایگزینی یک کولر گازی به جای کولر آبی ( با کارکرد متوسط ۱۰ ساعت در شبانه روز) هزینه برق مصرفی شما در طول یک ماه ۷برابر خواهدشد .
به عنوان نمونه اگریک مشترک خانگی در ماههای عادی و مناطق غیر گرمسیر با رعایت الگوی مصرف ۲۰۰کیلو وات ساعت در ماه مصرف برق داشته باشد ، در ماههای گرم سال با استفاده از یک کولر آبی ( با کارکرد متوسط ۱۰ ساعت در شبانه روز ) میزان مصرف و هزینه برق ماهانه این مشترک به شرح زیر میشود: کیلو وات ساعت ( KWH ) ۱۲۰=وات ۱۲۰۰۰۰=۳۰روز ×۴۰۰وات× ۱۰ساعت مصرف ماهانه ،کیلو وات ساعت ( KWH ) ۳۲۰=۲۰۰+۱۲۰ هزینه برق مصرفی ماهیانه با استفاده از یک کولر آبی : ریال ۱۶۷۰۰۰=( ۱۳۵۰×۲۰)+(۷۵۰×۱۰۰)+(۳۵۰×۱۰۰)+(۳۰۰×۱۰۰) و اگر همین مشترک خانگی کولر آبی را تبدیل به کولر گازی نماید : KWH ۷۵۰=وات ۷۵۰۰۰۰=۳۰روز ×۲۵۰۰وات ×۱۰ساعت میزان برق مصرفی در هرماه با وجود یک کولر گازی KWH ۹۵۰=۲۰۰+۷۵۰ هزینه برق مصرفی ماهانه با استفاده از یک کولر گازی با مصرف حدود ۲۵۰۰وات: ۱۲۳۵۰۰۰ ریال =(۲۱۵۰×۳۵۰)+(۱۹۵۰×۱۰۰)+(۱۵۵۰×۱۰۰)+(۱۳۵۰×۱۰۰)+(۷۵۰×۱۰۰)+(۳۵۰×۱۰۰)+(۳۰۰×۱۰۰) تفاوت هزینه برق مصرفی ماهانه یک کولر آبی با کولر گازی با حدود ۱۰ ساعت کار روزانه در مناطق غیر گرمسیر : ۱۰۶۸۰۰۰ریال=۱۶۷۰۰۰-۱۲۳۵۰۰۰